ایستگاه تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی نیشابور
معرفی ایستگاه
ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی نیشابور در سال 1360، با تکثیر بذر پنبه و سپس اجرای طرح های تحقیقاتی در زمینه گیاه زراعی پنبه، فعالیتش را آغاز کرد. از سال 1364 با جذب کارشناسان، فعالیتهای پژوهشی انسجام بیشتری یافت بهطوری که در سال 1372، فعالیتهای پژوهشی این بخشها در سطحی معادل 3/11 هکتار در دست اجرا بود. این ایستگاه دارای دو مزرعه تحقیقاتی به شرح زیر میباشد:
مزرعه شماره1 (فاروب رومان): این مزرعه در2 کیلومتری شمال مرکز شهرستان (کیلومتر 2 جاده اردوگاه باغرود) واقع شده و دارای 113 هکتار مساحت و یک حلقه چاه عمیق دایر میباشد. کلیه طرحهای تحقیقاتی و فعالیتهای تولید بذر در این مزرعه انجام میشود. با توجه به نتایج آنالیز شیمیایی نمونه آب، مقادیر شوری و کلر و سدیم در حد مجاز و در طبقه بندی C3S1 میباشد . بافت خاک منطقه بهطور کلی، رسوبی و بافت خاک این مزرعه رسی لومی با عمق زیاد است.
مزرعه شماره 2 ( فیض آباد): مساحت این مزرعه 119 هکتار است که حدودا در 58 درجه و 32 دقیقه طول شرقی و 13 دقیقه عرض شمالی، در 15 کیلومتری جنوب غربی شهرستان و در مسیر جاده سراسری نیشابور–تهران واقع شده است. آب مورد نیاز این مزرعه از دو حلقه چاه موجود تامین شده که از نظر طبقهبندی برای آبیاری، در کلاس C4S1 قرار می گیرد. بدلیل شوری آب این ایستگاه فعالیتهای پژوهشی و تولید بذر در آن متوقف شده است اما فعالیتهای پژوهشی مرتبط با شوری در آن قابل انجام است.
تولید بذر هیبرید سورگوم علوفهای رقم اسپید فید (Speed Feed) برای اولین بار در این ایستگاه و شهرستان در سطح 100 هکتار شروع شد. همچنین، از سال 1385 تولید بذر یونجه همدانی در طبقه الیت و مادری در این ایستگاه شروع شد (با بازنشسته شدن محقق مربوطه در سال 1395 تحقیقات این بخش متوقف شده است). در دو بخش حبوبات و سبزی و صیفی، عمده محورهای تحقیقاتی شامل بررسی مقاومت به بیماری برقزدگی و تحمل به سرمای پائیزه در نخود، بالا بردن مدت زمان انبارمانی و انتخاب تودههای برتر روز بلند پیاز برای استان و کشور و انتخاب و بررسی بر روی تودهها و لاینهای برتر بادمجان قلمی استان و کشور میباشد (با بازنشسته شدن محقق مربوطه در سال 1396 تحقیقات این بخش متوقف شده است).
در حال حاضر عمده فعالیت های تحقیقاتی ایستگاه ( فاروب رومان) در ارتباط با غلات و پنبه و در زمینه به نژادی و اصلاح و معرفی ارقام جدید، اجرای طرح ها و پروژه های بهزراعی بر حسب نیاز منطقه و تولید بذر ارقام معرفی شده و امیدبخش گندم می باشد. در بخش غلات، ایستگاه نیشابور یکی از معدود مناطقی در کشور است که تحقیقات مرتبط با تنش خشکی گندم در آن اجرا می شود و در معرفی ارقام پر محصول و متحمل به تنش خشکی آخر فصل گندم مانند ارقام ترابی، سیروان، طلایی، امین ، فرین و دانش نقش مهمی ایفا کرده است. علاوه بر این، با انجام پروژه های ملی جو، این ایستگاه در معرفی ارقام پرمحصولی مانند ریحان 3، یوسف، ارمغان و گوهران نقش پر رنگی داشته است.
از ابتدای سال 1403 به دلیل نبود نیروی متخصص (با بازنشسته شدن محقق مربوطه در سال 1402) انجام تحقیقات غلات در این ایستگاه متوقف شده است. با این حال از ابتدای سال 1403 تولید هستههای اولیه ارقام گندم دیم چون: صدرا، واران، هشترود، مهر، باران، هور، شالان، کریم و دهدشت و همچنین تکثیر و تولید طبقات بذری پرورش یک، دو و سه این ارقام در دستورکار این ایستگاه قرار گرفته است.
در بخش تحقیقات پنبه، علاوه بر تولید هسته بذری پنبه رقم شایان –بذر نوکلئوس پنبه- با استفاده از روش پدیگری- ماسال (انتخاب تک بوته)، طرح های پژوهشی در زمینه های به نژادی و بهزراعی مانند سازگاری و مقایسه عملکرد ژنوتیپ های جدید پنبه و تحقیقات کاربردی در زمینه تغذیه، تاریخ و تراکم مناسب کشت ارقام بویژه ارقام زودرس پنبه، راهکارهای عملی در جهت کاهش تاثیر تنش های محیطی بر عملکرد و اجزای عملکرد پنبه و بررسی علل مرتبط با بروز برخی از ناهنجاری های فیزیولوژیک در گیاه پنبه انجام گرفته یا در حال اجرا میباشد.
ایستگاه تحقیقات کشاورزی نیشابور علاوه بر امر پژوهش در حوزه محصولات زراعی، در قالب برگزاری دورهها و کارگاههای آموزشی کوتاه مدت ، آخرین دستاوردها و یافتههای تحقیقاتی خود را به کارشناسان، مروجان و بهره برداران حوزه کشاورزی انتقال می دهد. همچنین به منظور معرفی ارقام برتر محصولات زراعی (گندم، جو و پنبه) و شناساندن آخرین دستاوردهای فنآورانه تولید پایدار محصول، مبادرت به اجرای پروژههای تحقیقی-ترویجی و سایتهای الگویی در مزراع کشاورزان پیشرو مینماید و با همکاری مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان و دعوت از کشاورزان علاقهمند، اقدام به آموزش و ترویج این دستاوردها مینماید. پژوهشگران این ایستگاه در قالب طرح محققان معین و برنامه یاوران تولید و با همکاری مسئولان، مروجان و کارشناسان جهاد کشاورزی شهرستان، بازدیدهای دورهای از مزارع بهرهبردارن داشته و ضمن بررسی مشکلات فنی تولید، راه حل های متناسب با شرایط اقلیمی، منطقه ای و زیست محیطی را جهت ارتقا عملکرد محصول ارائه می دهند. همچنین این ایستگاه نقش بارزی در برگزاری دوره های مختلف آموزش مهارتی کشاورزی به منظور ارتقای سطح دانش کشاورزی داشته است به گونه ای که در سال 1403 بالغ بر 516 نفر در این دوره ها شرکت و گواهینامه مهارتی دریافت داشته اند.
